Kandidaat-lid Buitenlandse investeringen explosief gestegen
Turkije groeit ook zonder EU
Door: Bram Peeters
Ondernemers zijn vol vertrouwen over Turkije, EU-lid of niet.
‘Hallo Europa’, kopten Turkse kranten in 1996 enthousiast toen Turkije en de Europese Unie tot een douane-unie kwamen. Het was de eerste tastbare mijlpaal voor het land dat al sinds 1963 streeft naar EU-lidmaatschap. Toen het op 12 december 1999 werd erkend als kandidaat-lid was de Turkse vreugde groot. Bij het startsein voor de onderhandelingen vijf jaar later in Brussel werd premier Erdogan thuis met vuurwerk onthaald.
Van vuurwerk is in het EU-proces al lang geen sprake meer. De toch al wankele liefde is bekoeld, zeker sinds zowel de Franse president Sarkozy als de Duitse bondskanselier Merkel zich tegenstanders van het Turkse lidmaatschap verklaarden.
Dat het onderhandelingsproces zonder zichtbaar einde doormoddert, maakt voor de Turkse economie echter weinig uit, zegt Mustafa Alper van Yased, de vereniging voor buitenlandse investeerders in Istanbul. ‘Dit is een veelbelovend en dynamisch land met een strategische ligging. Zowel binnenlandse als buitenlandse ondernemers zijn vol vertrouwen.’
Vrije markt
Turkije was dit decennium zelfs een van de snelst groeiende economieën ter wereld. Volgens Alper is dat te danken aan het beleid van Erdogans regering. ‘Toen de AK-partij in 2002 een absolute meerderheid behaalde, was er eindelijk ruimte voor een langetermijnvisie van een regering die zich, deels vanwege de EU, met overtuiging richtte op een vrijemarkteconomie. Dat miste zijn uitwerking niet. De directe buitenlandse investeringen stegen van 1 miljard in 2004 tot 22 miljard dollar in 2008.’
Fortis is een van die buitenlandse investeerders. De bank vestigde zich in 2005 in Turkije door de overname van Disbank, maar die beslissing had niets met het Turkse lidmaatschap te maken, zegt CEO Yvan de Cock in het Fortis-hoofdkantoor in Istanbul. ‘We hebben die investering gedaan omdat we overtuigd waren en nog altijd zijn van het potentieel van dit land. Turkije heeft een groeiende en jonge bevolking. Daarnaast is het aantal bankkantoren per inwoner laag en kan de sector dus enorm groeien.’
Voor Fortis zou het Turkse lidmaatschap zelfs niet veel veranderen. ‘Er is al een stevige financiële toezichthouder. Het Turkse banksysteem is veel beter uit de crisis gekomen dan het Europese of Amerikaanse stelsel, omdat ze hier in 2001 al een grote bankencrisis hebben gehad.’
Ook voor Wouter van Roste, bestuurslid van de door Dexia overgenomen DenizBank, maakt het weinig verschil of Turkije nu toetreedt of niet. ‘Er is een enorme interesse van buitenlandse investeerders, maar ik denk dat die losstaat van de eventuele toetreding tot de EU.’
Banenjacht
Het EU-proces moet wat hem betreft echter wel doorgaan. ‘Daar komen betere administraties en betere reglementeringen van. Dat zal het investeringsklimaat ten goede komen, omdat het dan gemakkelijker wordt hier te opereren’, zegt Van Roste.
Volgens de bankier is de angst ongegrond dat, eenmaal EU-lid, Turken massaal in Europa op banenjacht gaan. ‘Met name tot eind vorig jaar had Turkije een goede arbeidsmarkt: de moeite waard voor jonge mensen om naar terug te komen na studies in de VS of in Europa.’ Volgens recente cijfers van Eurostat is het minimumloon in Turkije met 319 euro hoger dan in negen andere EU-landen. ‘Ik denk dat de Turken zelf overtuigd zijn dat de toekomst voor hen hier is, niet in België of Nederland.’
Dat gaat in ieder geval op voor de Nederlands-Turkse ondernemer Sezer Arslan, die vier jaar geleden naar Turkije kwam, na veertien jaar in Nederland te hebben gewoond. In Istanbul runt hij een callcenter met dertig tweetalige Turken die diensten verlenen aan bedrijven in Europa en Turkije. Hij vertelt dat Turkije niet meer het land is van tien jaar geleden. ‘Ten eerste is er een goed ondernemersklimaat door een consequent regeringsbeleid in een stabiele politieke omgeving. Dat had Turkije wel nodig. Bovendien zijn er allerlei zaken verbeterd, zoals het onderwijs, de zorg en infrastructuur in de stad.’
De EU-toetreding noemt Arslan ‘best belangrijk’. ‘Het is voor ons lastig een Turkse projectmanager naar Nederland te sturen vanwege het visumtraject. We nemen ook Nederlandse, Belgische en Duitse Turken aan, maar als zij een EU-paspoort hebben, duurt ’t al gauw 5 maanden voor ze hier legaal kunnen wonen en werken. Dat soort dingen gaan makkelijker als Turkije lid wordt.’
Arslan verwacht dat de toetreding nog zeker vijftien jaar duurt. ‘Mensen hebben wel andere zorgen. Ik ben er ook niet dagelijks mee bezig. Als ondernemer probeer ik in deze tijden van recessie de continuïteit te waarborgen. Het leven gaat door, ook zonder EU-lidmaatschap.’
Bron: http://www.depers.nl/buitenland/360888/Turkije-groeit-ook-zonder-EU.html
