De privatisering van het Turkse staatsbedrijf Tekel, dat vestigingen heeft door heel Turkije, leidt tot duizenden ontslagen. Op 4 februari staakten honderdduizenden arbeiders door heel Turkije uit solidariteit met de ‘Tekel-arbeiders’.
Honderdduizenden arbeiders in verschillende sectoren over heel Turkije zijn op 4 februari 2010 ‘niet naar het werk gegaan’. Daarmee gaven zij gevolg aan de oproep van de gezamenlijke vakcentrales om de Tekel-arbeiders te steunen. Deze arbeiders zijn hun baan niet meer zeker sinds de privatisering van het staatsbedrijf eind vorig jaar.
Tekel produceerde alcohol, eau de cologne, sigaretten en verwerkte tabaksbladen. De 2 laatste productielijnen zijn inmiddels overgenomen door British American Tobacco. De overheid heeft de Tekel-arbeiders als ‘sociaal plan’ tijdelijke contracten voorgesteld van maximaal 11 maanden tegen de helft van de salaris. Als antwoord daarop zijn sinds december ruim 10.000 arbeiders in Ankara op straat aan het demonstreren voor het behoud van hun werk en opgebouwde rechten.
De landelijke solidariteitsstaking die binnen een betrekkelijk korte tijd was georganiseerd, is succesvol verlopen. Met name in de hoofdstad Ankara en in Istanboel was de opkomst hoog. In Izmir lag het leven stil. Daar hebben naast andere arbeiders ook de mensen die werkzaam zijn in het openbaar vervoer niet gewerkt. In Adana en Mersin zijn duizenden arbeiders uit solidariteit mee gaan demonstreren. De landelijke staking werd breedgedragen door het middenveld. Verschillende beroepsorganisaties, de organisatie van kleine tabakverbouwers en talloze organisaties van jongeren, studenten, vrouwen, gepensioneerden en andere groeperingen schaarden zich achter de Tekel-arbeiders.
Na afloop van de landelijke solidariteitsstaking noemde premier Erdoðan de staking illegaal en onrechtvaardig. Volgens hem was het een zinloze staking waarmee niets bereikt zou worden. Hij gaf te kennen niet aan de eisen van de Tekel-arbeiders te kunnen voldoen. Hij stelde dat de Tekel-arbeiders gebruikt waren en dat de staking niet zozeer om economische danwel om ideologische en politieke redenen uitgeroepen zou zijn. De vakbeweging werd verweten mensen te misleiden en ze tot onverantwoorde acties hebben doen overgaan.
Ook AKP-aanhangers boos
De houding en uitspraken van Erdoðan vergrootten de woede van de Tekel-arbeiders en die van de mededemonstranten. Ook de relatief streng gelovige arbeiders en arbeidsters die tot voor kort de AKP (partij van Erdoðan) aanhingen, voelen zich hoe langer hoe meer teleurgesteld. Een gelovige Tekel-arbeidster merkte tijdens een interview op dat zij in haar hele leven nog nooit zo’n ‘meesterlijke demagoog’ als Erdoðan heeft meegemaakt. Verder merkte zij op dat zij in 2007 op hem had gestemd omdat zij dacht dat hij een oprechte moslim zou zijn. ‘Maar een oprechte mens doet andere mensen geen kwaad en berooft hij hen ook zeer zeker niet van hun rechten!’
Als antwoord op de houding van Erdoðan zijn op 5 februari 147 Tekel-arbeiders in hongerstaking gegaan voor onbepaalde tijd.
Op 5 februari, de dag na de algemene solidariteitsstaking, kwamen de leiders van de vakcentrales bijeen om zich te beraden over de vervolgstappen. In een daarop volgende persconferentie verklaarde voorzitter Mustafa Kumlu van de confederatie TÜRK-ÝÞ, namens de gezamenlijke vakcentrales, dat de vakcentrales een nieuw overleg zullen eisen van premier Erdoðan én president Gül. (De benadering van president Gül is enigszins opmerkelijk gezien het feit dat hij tot nu toe niet in beeld was in het conflict tussen de AKP-regering en Tekel-arbeiders, me.) Ondertussen zullen de juristen van de vakcentrales zich opnieuw over de kwestie buigen en zullen de vakcentrales samenwerking zoeken met internationale vakorganisaties als de ITUC en de ETUC . Ten slotte zullen de leiders van de gezamenlijke vakcentrales op 12 februari 2010 weer bijelkaar komen. ‘Als wij dan constateren dat de opstelling van Erdoðan en de zijnen ten aanzien van de eisen van de Tekel-arbeiders nog steeds onveranderd is, dan zullen wij vastbesloten zijn om een veel breder en effectiever actie te realiseren!’, zei Kumlu tijdens de persconferentie.
Ondertussen demonstreren de Tekel-arbeiders die vanuit heel Turkije naar Ankara zijn gekomen door op de straten en pleinen van de koude hoofdstad. Ze willen pas naar huis terugkeren als ze werkgarantie en hun rechten hebben gekregen.
Bron: http://www.wereldjournalisten.nl/artikel/2010/02/09/privatisering_leidt_tot_landelijke_staking_in_tur/
