De Griekse academicus slaat lachend zijn handen voor zijn gezicht. ‘Die taal’, zegt hij. ‘Turks is écht lastig. Ik heb het druk, maar ik moet dringend meer tijd vrij maken om de taal te leren.’
Dimitrios Triantaphyllou was docent aan een universiteit in Griekenland, maar hij stapte een jaar geleden over naar een universiteit in de Turkse stad Istanbul. Hij had genoeg van het cliëntelistische Griekse onderwijssysteem. ‘In Griekenland draait alles om connecties. Ik werd voortdurend gebeld door politici die wilden dat ik een bepaalde docent of student zou aannemen. De huidige Griekse crisis is niet alleen economisch, maar ook politiek en maatschappelijk. Het hele systeem is aan het instorten.’
Triantaphyllou (45) is een gedrongen man met donkerbruin, achterover gekamd haar. Hij vertelt zijn verhaal ’s avonds in een Istanbuls café waar veel westerlingen komen. Uit de luidsprekers klinken Franse chansons en aan een tafeltje verder wordt in het Engels gediscussieerd. ‘Ik doceer internationale betrekkingen’, zegt Triantaphyllou. ‘Op dat terrein is Istanbul een heel stimulerende plek. Ik verdien hier bovendien twee keer zo veel als in Griekenland.’
Steeds meer hoogopgeleide Grieken komen, net als Triantaphyllou, naar Turkije. Want terwijl de Griekse economie al drie jaar krimpt, en volgend jaar waarschijnlijk opnieuw zal krimpen, is Turkije booming. De Turkse economie groeit dit jaar naar verwachting met zo’n 7 procent.
Piloten
Niet alleen Griekse academici komen daaropaf. Ook managers, bankiers en andere beroepsgroepen zoeken hun heil in het buurland. Zo nam Turkish Airlines Griekse piloten in dienst die overbodig waren geworden bij het gekrompen Olympic Air. ‘Ik had niet gedacht dat we zo’n goede verhouding zouden hebben met onze Turkse collega’s’, jubelde een Griekse piloot in een Turkse krant. ‘Ik voel mezelf hier in Istanbul helemaal geen buitenlander.’
Hoeveel Grieken de stap naar het grote islamitische buurland wagen, is niet helemaal duidelijk. Maar het Griekse consulaat in Istanbul krijgt wekelijks tientallen verzoeken van Grieken die informatie willen over banen in Turkije. En ook de Turkish-Greek Business Council ziet toenemende interesse. ‘Wij worden door heel veel Grieken benaderd voor werk’, zegt voorzitter Selim Egeli. ‘Wij verwijzen hen naar bedrijven. Hoe het afloopt, horen we meestal niet.’
Griekenland kampt door de crisis met een braindrain. Steeds meer hoogopgeleiden verlaten het land. Velen van hen zoeken hun heil in andere landen van de Europese Unie of in landen als Amerika en Australië. Maar voor een groeiend aantal Grieken is Turkije een optie.
Een opvallende ontwikkeling, want Turkije en Griekenland zijn van oudsher rivalen. De buurlanden raakten in 1996 nog bijna in oorlog om een onbewoond rotseilandje en vijf jaar geleden kwam een Griekse gevechtspiloot om bij een schijnduel met een Turks vliegtuig. Maar de betrekkingen tussen de buurlanden zijn de laatste jaren verbeterd. ‘Tien jaar geleden zouden mensen je voor gek hebben verklaard als je in Turkije ging werken’, zegt de 35-jarige Anthi Mara. ‘Nu zijn de reacties positiever.’
Mara kon in Griekenland geen werk vinden als lerares Frans en geeft tegenwoordig in Istanbul les aan een Franstalig lyceum. ‘Frans wordt in Turkije nog gezien als chic. Turkse ouders hebben er veel geld voor over om hun kinderen aan een goede Franstalige privéschool te laten studeren. Ik verdien hier het dubbele van wat ik in Griekenland zou hebben verdiend.’
Obstakels
De Griekse nieuwkomers moeten in Turkije soms wel obstakels overwinnen. Zo valt het lang niet altijd mee om een werk- en verblijfsvergunning te krijgen. Veel Turken wantrouwen de Grieken bovendien nog steeds. Maar de Grieken ontdekken vaak ook dat ze veel gemeen hebben met de Turken. ‘Ik heb vroeger in België en Luxemburg gewoond’, zegt Mara. ‘Maar ik voel me in Turkije meer op mijn gemak, omdat de onderlinge verhoudingen hier meer zijn zoals in Griekenland. De familiebanden zijn nauwer en de mensen zijn warmer dan in West-Europa.’
Ook voorTriantaphyllou is de verhuizing naar Turkije goed uitgepakt. De academicus wandelt ’s avonds van het café naar zijn huis in het oude hart van Istanbul. De straten glanzen van de regen. Uit cafés komt geroezemoes, op een hoek ligt een zwerfhond opgekruld tegen een gevel. ‘Natuurlijk heb je in Turkije ook veel corruptie en cliëntelisme, maar hier ben ik meer een buitenstaander. Daardoor merk ik er minder van.’
Triantaphyllou zegt dat hij soms wel op zijn woorden moet letten. Zo zwijgt hij in de collegezaal wijselijk over de Armeense genocide, die door veel Turkse academici nog altijd wordt ontkend. Maar verder heeft hij het naar zijn zin. ‘Het doet me pijn het te zeggen, maar ik heb weinig hoop meer voor Griekenland. Als het aan mij ligt, blijf ik voorlopig hier.’
ARJEN VAN DER ZIEL ? 18/10/11, 00:00 Volkskrant.nl
Bron: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/2972635/2011/10/18/Rijk-Turkije-in-trek-bij-hoogopgeleide-
