In 2012 staat de 400 jaar lange relatie tussen Nederland en Turkije centraal. Daarom is vanaf 22 maart de tentoonstelling De Prins en de Pasja, 400 jaar Nederland ? Turkije te zien in De Verdieping van Nederland (Nationaal Archief). De tentoonstelling wordt officieel geopend door de Turkse ambassadeur Ugur Dogan.
Het was in 1612 de Nederlandse diplomaat Cornelis Haga die het recht van de Turkse sultan Ahmed I verkreeg om onder Nederlandse vlag handel te drijven in het Ottomaanse Rijk, vastgelegd in een zogenaamde ?ahdname?. Dit prachtig versierde document en vele andere unieke documenten over de relatie tussen Nederland en Turkije zijn te bewonderen in de tentoonstelling De Prins en de Pasja.
Bondgenoten
Het initiatief voor het aangaan van diplomatieke betrekkingen tussen de Nederlandse Republiek en het Ottomaanse Rijk komt van Turkse zijde. De aanleiding is de zeeslag bij Gibraltar (1607), waarin de Nederlandse vloot de Spaanse vloot een belangrijke nederlaag toebrengt. De Groot-Admiraal van het Ottomaanse Rijk, Halil Pasja, ziet in de Republiek een belangrijke potentiële bondgenoot tegen Spanje en weet in 1610 de Turkse regering te bewegen Prins Maurits en de Staten-Generaal uit te nodigen voor besprekingen over een verdrag. Dit vormt de basis voor de goede betrekkingen tussen de twee staten. De samenwerking wordt in 1612 officieel vastgelegd.
400 jaar lange relatie
Onder de bescherming van de capitulaties (diplomatieke verdragen) heeft de handel tussen Turkije en Nederland eeuwenlang gedijd. Ambassadeurs als Cornelis Haga en mr. Cornelis Calkoen waren in de 17e en 18e eeuw waardevolle pleitbezorgers. Na de Eerste Wereldoorlog werd het Ottomaanse Rijk grotendeels bezet door de Geallieerden. In 1919 kwam Mustafa Kemal met een leger in opstand tegen zowel de geallieerde bezetters als tegen de Ottomaanse sultan Mehmet VI Vahideddin. Eind 1922 werd Mehmet officieel afgezet en werd Mustafa Kemal Atatürk erkend als de nieuwe leider van Turkije. Na nieuwe vredesbesprekingen met de geallieerden volgde in 1923 het Verdrag van Lausanne. In 1924 werd het huidige Vriendschapsverdrag tussen Nederland en de nieuwe Turkse Republiek getekend.
Constantinopel en arbeidsmigranten
Naast de prachtig versierde diplomatieke verdragen heeft het Nationaal Archief een rijke collectie kaarten die het Ottomaanse Rijk in beeld brengen. Een van de topstukken is het panorama van Constantinopel uit omstreeks 1750. Maar ook waardevol is de oudste originele brief van Khalil Pasja uit 1611. Het meest recent is het zogenaamde wervingsverdrag uit 1964. Hierin maakten Nederland en Turkije afspraken over de komst van Turkse gastarbeiders.
De Verdieping van Nederland
De Verdieping van Nederland bevindt zich in het verbindingsgebied tussen het Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek, Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag. Direct naast Den Haag CS. Voor openingstijden en overige informatie, ga naar www.deverdiepingvannederland.nl
Â
Bron: http://www.nieuwsbank.nl/inp/2012/01/20/T165.htm
