Europese talen omvatten een geschiedenis van de fascinatie voor de angst voor moslims in Europa.
Er zijn maar weinig woorden die de complexiteit van historische bewegingen en relaties weergeven, zoals ‘getürkt’, wat vervalst of vervalst betekent. Het geeft ons een hele reeks synoniemen die wispelturigheid, valsheid en verraad aanduiden: gefälscht, erfunden, falsch, unecht.
En toch is de vraag van een miljoen dollar, wie kan de Turk in getürkt zien. Hoe is de Turk een werkwoord geworden?
“Getürkt”, zoals duidelijk zal worden, omvat onze gelijktijdige fascinatie voor en angst voor nieuwe technologie. Het is een verhaal over kunst en techniek, culturele uitwisselingen en de angst voor het onbekende. Het omvat wellicht ook een geschiedenis van de fascinatie voor de angst voor moslims in Europa.
De uitdrukking kan worden toegeschreven aan een historisch ongeluk, maar het zou ook kunnen zijn ontstaan ??uit een dieper geworteld Europees vooroordeel tegen moslims, dat teruggaat tot vroege ontmoetingen met de islam, voornamelijk vertegenwoordigd door het Ottomaanse rijk, als de nieuwe macht die de bekende wereld overspoelde met immense creativiteit en militaire kracht.
Behalve Türkenmode, Robe à la turque, Turquerie, Turkse opera en Turkse kamers, was de fascinatie voor alles wat Turks was alomtegenwoordig. De Turken brachten voor ons Zweden onze eerste kop koffie en daarmee onze beroemde Zweedse fika. Zij waren onder andere de reden dat de vrijheid van godsdienst langzaam werd ingevoerd door Karl XII, die ook militaire contacten onderging met de Ottomanen, die in de geschiedenis werd opgetekend als ‘kalabalik in Bender’.
Het woord “kalabalik” (Turks voor massa) werd het Zweedse woord voor problemen. Europa was begonnen de vindingrijkheid van zijn islamitische veroveraars over te nemen en werd gevolgd door opwindende ontwikkelingen in elk deel van het moderne leven. Er was blijkbaar een schommeling tussen Turkophobia en Turkophilia. Een toe-eigening van de fascinerende culturen vermengd met de angst voor zijn aanwezigheid.
Angst als motor van technologische innovatie wordt waarschijnlijk het best geïllustreerd door de eerste, en volledig bewaard gebleven, afdruk die aan Gutenberg wordt toegeschreven, de Türkenkalender (1454). Dit is een pamflet over de meest gevreesde en exotise Oriënt: de Turken bij de val van Constantinopel.
Voor de Bijbel? Ja, het werd gedrukt voordat de volledige Gutenbergbijbel werd gedrukt. Het grote wonder van de drukpers, dit symbool van beschaving, werd voor het eerst gebruikt om propaganda te drukken.
Van Türkenkalender naar een andere Turk: “Getürkt” komt van een andere primeur, de eerste robot, de eerste schijn van een computer en AI: de mechanische Turk.
Het is het jaar 1769. De plaats is het hof van keizerin Maria Teresia van Oostenrijk, de natie die op beroemde wijze het Ottomaanse rijk (1686) ervan weerhield dieper in het Europese continent te duiken en, zoals de legende zegt, ons de Kipferl bracht, de Croissant in de vorm van de halve maan op de Ottomaanse vlag.
De Hongaarse ingenieur en uitvinder Baron Wolfgang von Kempelen was getuige van een illusionist die de keizerin vermaakte en merkte dat hij werd uitgedaagd. Zoals Mozes de tovenaars van de farao versloeg door een echt wonder te introduceren, zocht von Kempelen indruk op de keizerin door haar een modern technologisch wonder te geven.
We zien hier al hoe entertainment en uitvinding samengaan. Geen enkele uitvinding kan zonder een goed verhaal. Het was niet anders in het oude Egypte en het is nu niet anders als we praten met Siri, Alexa of Bixbi.
Baron Wolfgang von Kempelen construeerde de Schachtürke of Automaton Chess Player. Het was een nep-schaakmachine die zelfs de sterkste uitdagers kon verslaan, inclusief staatslieden als Franklin en Napoleon.
Lees verder op: https://www.trtworld.com/opinion/get%C3%BCrkt-how-the-turks-became-a-verb-in-europe-38549